Эрт дундад үеийн Монголд нийгмийн ёс суртахуун хүмүүжлийг гэрийн хүмүүжлээр олгодог. Гэрийн хүмүүжлийг эхнэр хүн, эмэг эх удирдаж явуулдаг байлаа. Тиймээс "Гэрийн сургааль-Улсын үндэс" гэж үздэг байв. Монголын хатад төрүүлсэн үрсээ ухаалаг, эрдэм чадалтай, алив зүйлд ялангуяа төрд үнэнчээр хүчин зүтгэх залгамжлагчид болгон өсгөн  хүмүүжүүлэхэд оршино. Ийм сэцэн билигт хатдын төлөөлөл бол түүх сударт алдар нэр, үйл хэрэг нь тэмдэглэгдэн үлдсэн Мади тайхал хатан юм. Эрдэмт багш нарыг залж, эрдэм ном заалгаж, шашин номын үйлсэд нэвтэрхий болсон Цогт хунтайжийн эх билээ. Мади тахал хатан хүү Цогт хунтайжийн хамт 1601-1617 онд Туул голын хөвөөнөө " Сэтгэшгүй чандмань" зэрэг зургаан сүмийг барьж байгуулсан бөгөөд Цогтын цагаан байшин хэмээн алдаршжээ...

Өгүүлэгч: П.Хувьзаяа